De grootste vertaalfout
Iedereen heeft wel eens een verhaal gelezen of gehoord over vertaalfouten, grappige vertaalmissers of slecht vertaalde documenten. Maar wat is de grootste en waarschijnlijk meest dodelijke vertaalfout?
Vertalen zonder context is de grootste vertaalfout.
Vreemd genoeg is het antwoord heel eenvoudig. Mijn ervaring met meer dan 30 jaar werken in de vertaalindustrie heeft me geleerd dat de grootste fout bij het vertalen is om onzorgvuldig te zijn met korte vertalingen. Zoals het klinkt, is een korte vertaling de vertaling van een paar woorden of een enkele zin. Kleine of korte vertaalprojecten bevatten de meeste fouten!
De reden erachter is eenvoudig: luiheid en de druk om een deadline te halen. U moet evenveel werk, misschien zelfs meer, steken in kleine projecten dan in grotere.
Om dit te begrijpen, moet u nadenken over de soorten fouten die kunnen optreden.
De auteur-ontwerper fout
De meeste softwareontwikkelaars, webdesigners en marketingmanagers staan altijd onder druk om strakke deadlines te halen. Het komt vrij vaak voor dat er op het laatste moment nog een paar woorden worden toegevoegd aan een document, bestand of brochure. Nu zit u met een dilemma: u moet deze tekst naar uw professionele vertalers sturen. Misschien moet u een inkooporder plaatsen of goedkeuring krijgen om het extra geld uit te geven. U moet dan de tekst terugkrijgen van het vertaalbureau, hun vragen beantwoorden en de tekst weer in uw bestanden zetten. Dit proces kan ongeveer een dag duren en het moet meteen worden verzonden.
Is dat niet wat Google Translate doet? Waarom voert u de korte tekst niet in Google Translate in, kopieert de vertaalde tekst en voegt die zelf in? Vertalen is toch niet zo moeilijk? Een grote fout!
Google Translate en andere automatische vertaaltools zijn slechts gismachines. Dit betekent dat ze goed zijn in het geven van een algemene of dubbelzinnige vertaling in plaats van een precieze – ze zijn niet nauwkeurig – verre van dat eigenlijk.
Een vertaald woord nemen van een machinevertalingstool zoals Google Translate is alsof u een vertaalde zin kiest in een taal die u niet begrijpt, deze toepast en hoopt dat deze correct is.
Taalfouten:
Talen zijn allemaal heel verschillend en hun structuren ook. Een aantal Spaanse woorden hebben een mannelijke en vrouwelijke versie – u moet dus weten welk woord u kopieert.
Als u met Chinees of Arabisch werkt, moet u geen tekst knippen en plakken in een Engelstalige vertaalmachine omdat dit de tekst beschadigt als u de verkeerde taallettertypen/toetsenborden op uw machine hebt geïnstalleerd.
Het Pools en het Duits hebben andere afbreekregels dan het Engels. U kunt het volgende woord niet naar een nieuwe regel verplaatsen als het niet past. Sommige woorden/zinnen moeten bij elkaar blijven, zoals samengestelde woorden.
De contextfout
Tot slot: de grootste fouten zijn contextfouten. U kunt geen enkel woord vertalen tenzij u de context kent van waar en waarvoor de tekst wordt gebruikt. Vooral wat taalkundigen homoniemen noemen.
Laten we eens kijken naar het woord ‘druk’. Wat betekent het?
- Druk op de knop
- De druk in een ketel
- Een drukpers
- Werkdruk
Google zal dit woord nooit correct vertalen tenzij het meer informatie over de context kent. Een professionele vertaler zal de klant altijd vragen waar de tekst die hij/zij vertaalt voor bedoeld is. Hier zijn veel voorbeelden van. Neem bijvoorbeeld het homoniem arm…
- Arm, een arm van een mens
- Arm, een ARM-chip (Advanced RISC Machines)
- Arm, de mouw van een kledingstuk
- Arm, iemand die arm is
Moet ik doorgaan? Het is heel eenvoudig om een machinevertaling van een enkel woord te nemen en toe te passen.
Waar vinden we dit soort fouten?
We merken dat deze verkeerd gebruikte woorden voorkomen op website-menu’s en widgets. Vaak wordt het meeste werk gedaan aan de website en worden er na overleg met de klant nog een paar kleine wijzigingen doorgevoerd.
De meeste websitemenu’s zijn gecodeerd in zogenaamde widgets. Deze widgets bevatten normaal gesproken maar een paar woorden. Het is dus gemakkelijk voor iemand om precies te doen wat we hierboven hebben beschreven.
Sommigen denken misschien: ‘er zijn maar een paar woorden om te vertalen’. Waarom wekenlang werken met vertalers voor slechts een paar menubeschrijvingen? In plaats van de laatste drie dagen te werken aan het menu of de structuur ervanr, gebruikt u gewoon een machinevertaling of vraagt u vriend [who speaks that language natively] om het snel en grofweg te vertalen.
Bij STAR controleren we de websites van onze klanten vaak een paar weken nadat we ze hebben vertaald om er zeker van te zijn dat er geen extra strings zijn toegevoegd nadat we de officiële vertaling hebben voltooid: dit om de kwaliteit te waarborgen.
Het grappige gedeelte
We sluiten af met het vlgende. Vreemd genoeg gebruiken komieken en schrijvers dit probleem heel goed in sketches. Miscommunicatie en begrip buiten de context zijn de sleutel tot veel grappen.
Toen een vriend terugkwam uit Newcastle werd hem gevraagd: “Waarom vloog je naar Newcastle?”* “Omdat het te ver was om te lopen”, antwoordde hij.
*Voor de goede orde: er zijn meerdere antwoorden op de vraag, afhankelijk van de context en de connotatie die wordt geïmpliceerd.
Voor meer informatie over waarom een korte en goedkope vertaling erg duur kan zijn, zie de volgende links.
- Why cheap translation costs more (Vertalen een goedkope vertaling meer kost)
- Why do you have minimum charges (Waarom zijn er minimumkosten)
Artikel geschreven door Damian Scattergood, Managing Director van STAR Translation. Damian heeft meer dan 30 jaar ervaring in de vertaal- en lokalisatiebranche.